ЛАКТОФЕРРИН: ФИЗИКО-ХИМИЧЕСКИЕ СВОЙСТВА, БИОЛОГИЧЕСКИЕ ФУНКЦИИ, СИСТЕМЫ ДОСТАВКИ, ЛЕКАРСТВЕННЫЕ ПРЕПАРАТЫ И БИОЛОГИЧЕСКИ АКТИВНЫЕ ДОБАВКИ (обзор)

N. V. Borzenkova, N. G. Balabushevich, N. I. Larionova

Аннотация


В обзоре обобщены физико-химические свойства и биологические функции лактоферрина. Рассмотрены области использования и системы доставки лактоферрина, а также лекарственные препараты и биологически активные добавки на его основе.

Список ссылок
1.    Johanson B. / Acta Chem. Scand. 1960. V. 14. P. 510 – 512.
2.    Groves M. L. / J. Am. Chem. Soc. 1960. V. 82. P. 3345 – 3350.
3.    Metz-Boutigue M. N., Jolles J., Mazurier J., Schoentgen F., Legrand D., Spik G.,  Montreuil J., Jolles P. / Eur. J. Biochem. 1984. V. 145. P. 659 – 676.
4.     Pierce A., Colavizza D., Bennassa M. / Eur. J. Biochem. 1991. V. 196. P. 177 – 184.
5.    Baker E. N., Baker H. M. / Biochimie. 2009. V. 91. P. 3 – 10.
6.    Baker H. M., Baker E. N. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 209 – 216.
7.    Anderson B. F., Baker H. M., Norris G. E., Rice D. W, Baker E. N. / J. Mol. Biol. 1989. V. 209. P. 711 – 734.
8.    Van Snick J. L., Masson P., Heremans J. / J. Exp. Med. 1974. V. 140. P. 1068 – 1084.
9.    Николаев А. А., Аншакова Н. И. / Вопр. Мед. Химии. 1985. № 3. С. 128 – 131.
10.    Немцова Е. Р., Якубовкая Р. И., Уткин М. М. / Вопр. Мед. Химии. 1988. № 3. С. 127 – 131.
11.    Legrand D., Pierce A., Elass E., Carpentier M., Mariller C., Mazurier J. / Adv. Exp. Med. Biol. 2008. V. 606. P. 163 – 194.
12.    Taylor S., Brock J., Kruger C., Berner T., Murphy M. / Regul. Toxicol. Pharmacol. 2004. V. 39. P. 12 – 24.
13.    Gonzalez-Chavez S. A., Arevalo-Gallegos S., Rascon-Cruz Q./ Int. J. Antimicrob. Agents. 2009. V. 33. P. 301.e1 – 301.e8.
14.    Sanchez L., Calvo M., Brock J. H. / Archiv. Disease Childh. 1992. V. 67. P. 657 – 661.
15.    La O A. A. / Biotecnol. Aplicada. 2000. V. 17. P. 177 – 182.
16.    Anderson B. F., Baker H. M., Dodson E. J., Norris G. E., Rumball S. V., Waters J. M., Baker E. N. / Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 1987. V. 84. P. 1769 – 1773.
17.    Hadden J. M., Bloemendal M., Haris P. I., Srai S. K. S., Chapman D. / Biochim. Biophys. Acta. 1994. V. 1205. P. 59 – 67.
18.    Hu F., Pan F., Sawano Y., Makino T., Kakehi Y., Komiyama M., Kawakami H., Tanokura M. / Int. Dairy J. 2008. V. 18. P. 1051 – 1056.
19.    Ward P. P., Paz E., Conneely O. M. / Cell. Mol. Life Sci. 2005. V. 62. P. 2540 – 2548.
20.    Farnaud S., Evans R. W. / Molecular Immun. 2003. V. 40. P. 395 – 405.
21.    Naidu A. S. / Lactoferrin: natural, multifunctional, antimicrobial. – Florida: CRC Press, 2000. 86 p.
22.    Brines R. D., Brock J. H. / Biochim. Biophys. Acta. 1983. V. 759. P. 229 – 235.
23.    Suzuki Y. A., Lopez V., Lonnerdal B. / Cell. Mol. Life Sci. 2005. V. 62. P. 2560 – 2575.
24.    Shimizu H. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 343 – 347.
25.    Oram J. D., Reiter B. / Biochim. Biophys. Acta. 1968. V. 170. P. 351 – 365.
26.    Ellison 3rd, R. T., Giehl T. J., La Force F. M. / Infect. Immun. 1988. V. 56. P. 2774 – 2781.
27.    Zimecki M., Artym J., Kocieba M., Weber-Dabrowska B., Lusiak-Szelachowska M., Gуrski A. / Postepy Hig. Med. Dosw. 2008. V. 62. P. 42 – 46.
28.    Jenssen H., Hancock R. E. W. / Biochimie. 2009. V. 91. P. 19 – 29.
29.    Viani R. M., Gutteberg T. J., Lathey J. L., Spector S. A. /AIDS. 1999. V. 1. P. 1273 – 1274.
30.    Seganti L., Di Biase A. M., Marchetti M., Pietrantoni A., Tinari A., Superti F. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 295 – 299.
31.    Orsi N. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 189 – 196.
32.    Takakura N., Wakabayashi H., Ishibashi H., Teraguchi S., Tamura Y., Yamaguchi H., Abe S. / Antimicrob. Agents Chemother. 2003. V. 47. P. 2619 – 2623.
33.    Wakabayashi H., Takakura N., Yamauchi K., Teraguchi S., Uchida K., Yamaguchi H., Tamura Y. / J. Med. Microbiol. 2002. V. 51. P. 844 – 850.
34.    Ward P. P., Conneely O. M. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 203 – 208.
35.    Raphael G. D., Davis J. L., Fox P. C., Malech H. L., Gallin J. I., Baraniuk J. N. / J. Allergy Clin. Immunol. 1989. V. 84. P. 914 – 919.
36.    Guillen C., McInnes I. B., Vaughan, D. M., Kommajosyula S., Van Berkel P. H., Leung B. P., Aguila A., Brock J. H. / J. Immunol. 2002. V. 168. P. 3950 – 3957.
37.    Legrand D., Elass E., Carpentier M., Mazurier J. / Cell. Mol. Life Sci. 2005. V. 62. P. 2549 – 2559.
38.    Sorimachi K., Akimoto K., Hattori Y., Leiri T., Niwa A. / Biochem. Mol. Biol. Int. 1997. V. 43. P. 79 – 87.
39.    Shimizu K., Matsuzawa H., Okada K., Tazume S., Dosako S., Kawasaki Y. / Arch. Virol. 1996. V. 141. P. 1875 – 1889.
40.    Elrod K. C., Moore W. R., Abraham W. M., Tanaka R. D. / Am. J. Respir. Crit. Care Med. 1997. V. 156. P. 375 – 381.
41.    Britigan B. E., Rosen G. M., Thompson B. Y., Chai Y., Cohen M. S. / J. Biol.Chem. 1986. V. 261. P. 17026 – 17032.
42.    Gutteidge I. M. C., Paterson S. K., Segal A. W., Halliwell B. / Biochem. J. 1981. V. 199. P. 259 – 261.
43.    Satue´-Gracia M. T., Frankel E. N., Rangavajhyala H., German J. B. / J. Agric. Food Chem. 2000. V. 48. P. 4984 – 4990.
44.    Wang Y. Z.,  Xu C. L., An Z. H., Liu J. X., Feng J. / An. Feed Sci. Technol. 2008. V. 140. P. 326 – 336.
45.    Iigo M., Alexander D.B., Long N., Xu J., Fukamachi K., Futakuchi M., Takase M., Tsuda H. / Biochimie. 2009. V. 91. P. 86 – 101.
46.    Naot D., Grey A., Reid I. R., Cornish J. / Clin. Med. Res. 2005. V. 3. P. 93 – 101.
47.    Massucci M. T., Giansanti F., Di Nino G., Turacchio M., Giardi M. F.,  Botti D., Ippoliti R., De Giulio B., Siciliano R., Donnarumma G., Valenti P., Bocedi A. Polticelli F., Ascenzi P., Antonini G. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 249 – 255.
48.    Kanyshkova T. G., Babina S. E., Semenov D. V., Isaeva N., Vlassov A. V., Neustroev K. N., Kul’minskaya A. A., Buneva V. N., Nevinsky G. A. / Eur. J. Biochem. 2003. V. 270. P. 3353 – 3361.
49.    Suzuki Y. A., Lonnerdal B. / Biochem. Cell Biol. 2002. V. 80. P. 75 – 80.
50.    Levay P. F., Viljoen M. / Haematologica. 1995. V. 80 P. 252 – 267.
51.    Bennett R. M., Kokocinski T. / Clin. Sci. 1979. V. 57. P. 453 – 460.
52.    Prieels J. P., Pizzo S. V., Glasgow L. R., Paulson J. C., Hill R. L. / Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 1978. V. 75. P. 2215 – 2219.
53.     Ziere G. J., van Dijk M. C. M., Bijsterbosch M. K., van Berkel T. J. C. / J. Biol. Chem. 1992. V. 267. P. 11229 – 11235.
54.    McAbee D. D., Jiang X., Walsh K. B. / Biochem. J. 2000. V. 348. P. 113 – 117.
55.    Tomita M., Wakabayashi H., Shin K., Yamauchi K., Yaeshima T., Iwatsuki  K. / Biochimie. 2009. V. 91. P. 52 – 57.
56.    Steijns J. M. / IFT Annual Meeting, Las Vegas, NV, USA, 2004.
57.    Wakabayashi H., Yamauchi K., Takase M. / Int. Dairy J. 2006. V. 16. P. 1241 – 1251.
58.    Tenovuo J. / Oral Diseases. 2002. V. 8. P. 23 – 29.
59.    Egashira, M., Takayanagi, T., Moriuchi, M., Moriuchi, H. / Acta Pediatrica. 2007. V. 96. P. 1238 – 1244.
60.    Чигарина К. М.; Алавердиев И. М. О., Залевская С. И., Оськин С. Н.; Андреева Е. В.; Рыченкова Т. В.; Жукова О. П. / Крем омолаживающий «Молоко и мед». Патент РФ 2220708, 2004.
61.     http://www.vector-best.mhost.ru/nvb/st5-9.htm
62.    Zhang J., Li L., Cai Y., Xu X., Chen J., Wu Y., Yu H., Yu G., Liu S., Zhang A., Chen J., Cheng G. / Protein Expr. Purif. 2008. V. 57. P. 127 – 135.
63.    Nuijens J. H., van Berkel, P. H. C., Geerts M. E. J., Hartevelt P. P., De Boer H. A., van Veen H. A., Pieper F. R. / J. Biol. Chem. 1997. V. 272. P. 802 – 807.
64.    Han Z. S, Li Q. W, Zhang Z. Y., Yu Y. S., Xiao B., Wu S. Y, Jiang Z. L. Zhao H. W., Zhao R., Li J. / J. Microbiol. Biotechnol. 2008. V. 18. P. 153 – 159.
65.    van Berkel P. H, Welling M. M, Geerts M, van Veen H. A, Ravensbergen B, Salaheddine M,. Pauwels E. K. J., Pieper F., Nuijens J. H., Nibbering P. H. / Nat. Biotechnol. 2002. V. 20. P. 484 – 487.
66.    Serrano M. E. D. / Revista Mexicana de Ciencias Farmaceuticas. 2007. V. 38. P. 30 – 38.
67.    Cerven D., DeGeorge G., Bethell D. / Reg. Toxicol. Pharmacol. 2008. V. 51. P. 162 – 167.
68.    Cerven D., DeGeorge G., Bethell D. / Reg. Toxicol. Pharmacol. 2008. V. 52. P. 174 – 179.
69.    Bethell D., Huang J. / BioMetals. 2004. V. 17. P. 337 – 342.
70.    Paesano R., Pietropaoli M., Gessani S., Valenti P. / Biochimie. 2009. V. 91. P. 44 – 51.
71.    Di Mario F., Aragona G., Dal B. N., Cavestro G. M., Cavallaro L., Iori V., Comparato G., Leandro G., Pilotto A., Franze A. / Digest. Liv. Disease. 2003. V. 35. P. 706 – 710.
72.    Tsuda H., Sekine K., Ushida Y., Kuhara T., Takasuka N., Iigo M., Han B.S., Moore M.A. / Mut. Res./Rev. Mut. Res. 2000. V. 462. P. 227 – 233.
73.    Tsuda H., Sekine K., Fujita K., Iigo M. / Biochem. Cell Biol. 2002. V. 80. P. 131 – 136.
74.    Wolf J. S., Li G., Varadhachary A., Petrak K., Schneyer M., Daqing L, Ongkasuwan J., Zhang X., Taylor R. J., Strome S. E.,. O’Malley B. W. / Clin. Cancer Res. 2007. V. 13. P. 1601 – 1610.
75.    Kaito M., Iwasa M., Fujita N., Kobayashi Y., Kojima Y., Ikoma J., Imoto I., Adachi Y., Hamano H., Yamauchi K. / J. Gastroent. Hepatol. 2007. V. 22. P. 1894 – 1897.
76.    Чиссов, В. И., Борисов, В. И., Якубовская, Р. И., Бойко, А. В., Демидова, Л. В., Немцова, Е. Р., Сергеева, Т. В., Телеус, Т. А. / Препарат для лечения местных осложнений консервативного противоопухолевого лечения в орофарингеальной зоне и способ лечения осложнений консервативного противоопухолевого лечения в орофарингеальной зоне, Патент РФ  2099065, 1997.
77.    Чиссов, В. И., Якубовская, Р. И., Немцова, Е. Р., Бойко, А. В., Сергеева, Т. В., Осипова, Н.А. / Антибактериальный, антиоксидантный, иммуномодулирующий и антиканцерогенный препарат и способ его применения, Патент РФ  2165769, 2001.
78.    Немцова Е. Р. / Принципы и методологические аспекты разработки и изучения антиоксидантных средств для онкологической клиники. Автореф. дисс. докт. наук, МНИОИ им. П. А. Герцена. М., 2006.
79.    www.mknt.ru/_files_/doc/laprot.doc
80.    Takeuchi T., Jyonotsuka T., Kamemori N., Kawano G., Shimizu H., Ando K., Harada E. / Exp. Physiol. 2006. V. 91. P. 1033 – 1040.
81.    Trif M., Guillen C., Vaughan D. M., Telfer J. M., Brewer J. M, Roseanu A., Brock J. H. / Exp. Biol. Med. 2001. V. 226. P. 559 – 564.
82.    Ishikado A., Imanaka H., Suido H., Makino T. / Osteoclast Growth Inhibitor, oral composition, and preventive or therapeutic agent for bone diseases, containing liposome-encapsulated lactoferrin, Application # 12084151, 2006, Pub # 20090130191, 2009.
83.    Ishikado A., Imanaka H., Takeuchi T., Harada E., Makino T. / Biol. Pharm. Bull. 2005. V. 28. P. 1717 – 1721.
84.    Ishikado A, Imanaka H, Kotani M, Fujita A, Mitsuishi Y, Kanemitsu T, Tamura Y, Makino T. / Biofactors. 2004. V. 21. P. 69 – 72.
85.    Martinez-Gomis J., Fernandez-Solanas A., Vinas M., Gonzalez P., Planas M. E., Sanchez S. / Arch. Oral Biol. 1999. V. 44. P. 901 – 906.
86.    Onishi H., Machida Y., Koyama K. / Drug Dev. Ind. Pharm. 2007. V. 33. P. 641 – 647.
87.    Huang, R., Ke W., Han L., Liu Y., Wu D., Feng L., Jiang C., Pei Y. / J. Neurol. Sci. 2010. V. 290. P. 123-130.
88.    Chakraborty C., Sarkar B., Hsu C. H., Wen Z. H., Lin C. S., Shieh P. C. / J. Neurooncol. 2009. V. 93. P. 285 – 286.
89.    Hu K., Li J., Shen Y., Lu W., Gao X., Zhang Q., Jiang X. / J. Control. Release. 2009. V. 134. P. 55 – 61.
90.    Huang, R., Ke W., Han L., Liu Y., Shao K., Jiang C., Pei Y. / Brain Res. Bull. 2009. In press (doi:10.1016/j.brainresbull.2009.12.008).
91.    Lalani J., Raichandani Y., Misra A. / AAPS Annual Meeting and Exposition, Los Angeles, 2009.
92.    Elfinger M., Mauckscha C., Rudolpha C. / Biomaterials. 2007. V. 28. P. 3448 – 3455.
93.    Gupta A. K., Curtis A. S. G. / European Cells and Materials. 2002. V. 4. Suppl. 2. P. 101– 102.
94.    Gupta A. K., Curtis A. S. G. / Biomaterials. 2004. V. 25. P. 3029 – 3040.

Ключевые слова


лактоферрин, трансферрин, железосвязывающий гликопротеин, биологические функции лактоферрина, системы доставки лактоферрина

Полный текст: PDF (English) PDF

Ссылки

  • Ссылки не определены.


** ** ** ** ** **

ISSN: 2073-8099

** ** ** ** ** **

Подписаться на наши издания Вы можете через почтовые каталоги Объединенный каталог «Пресса России» «Урал Пресс», «Ивис»«Прессинформ» и «Профиздат».

 

Наши партнеры:

iIPhEB - Международная выставка и форум по фармацевтике и биотехнологиям, 2–4 апреля 2024

Семинар R&D для R&D, 12–13 апреля 2024