Открытый доступ Открытый доступ  Закрытый доступ Доступ платный или только для подписчиков

Экзосомы и микровезикулы из мультипотентных мезенхимальных стромальных клеток: следующий шаг в регенеративной медицине?

Dmitry Anatolyevich Kudlay

Аннотация


DOI: 10.30906/2073-8099-2021-13-3-3-10

В изучении механизмов действия мультипотентных мезенхимальных стромальных клеток акцент постепенно сместился от прямого действия (дифференцировка, слияние) к так называемым паракринным механизмам. Одним из медиаторов такого действия являются внеклеточные везикулы. Относительно недавно открытые и охарактеризованные внеклеточные везикулы являются сегодня одним из перспективных предметов для изучения в области регенеративной медицины. В настоящее время внеклеточные везикулы классифицированы, для них определены минимальные критерии с целью их характеристики. В отношении применения внеклеточных везикул для восстановления функции тканей организма выделено 4 больших группы заболеваний, к которым относятся заболевания почек, печени, сердечно-сосудистой и нервной систем. В статье дан обзор исследований механизмов действия внеклеточных везикул на животных моделях этих заболеваний. Среди основных механизмов регенеративного действия внеклеточных везикул исследователи выделяют ангиогенез, противовоспалительное и антиапоптотическое действие. Также приведены данные об исследованиях внеклеточных везикул как потенциального противоопухолевого средства. Действие внеклеточных везикул против опухоли может быть реализовано за счёт способности загрузки внеклеточных везикул различными микроРНК, противоопухолевыми препаратами и доставки их непосредственно к опухоли.


Ключевые слова


внеклеточные везикулы, экзосомы, мультипотентные мезенхимальные стромальные клетки, микроРНК

Ссылки


Lai R. C., Tan S. S., Yeo R. W., et al. / J. Extracell. Vesicles. 2016. V. 5: 29828.

Lotvall J., Hill A. F., Hochberg F. et al. / J. Extracell. Vesicles. 2014. V. 3: 26913.

Van der Pol E., B?ing A. N., Harrison P., et al. / Pharmacol. Rev. 2012.V. 64. P. 676 – 705.

Raposo G., Stoorvogel W. / J. Cell. Biol. 2013. V. 200. P. 373 – 383.

Konala V. B., Mamidi M. K., Bhonde R., et al. / Cytotherapy. 2016. V. 18. P. 13 – 24.

Thery C., Amigorena S., Raposo G., et al. / Curr. Protoc. Cell Biol. 2006. Chapter 3: Unit 3.22.

Camussi G., Deregibus M. C., Bruno S., et al. / Kidney Int. 2010. V. 78. P. 838 – 848.

Rani S., Ryan A. E., Griffin M. D., et al. / Mol. Ther. 2015. V. 23. P. 812 – 823.

Merino-Gonzalez C., Zuniga F. A., Escudero C., et al. / Front. Physiol. 2016. V. 7. P. 24.

Ratajczak J., Miekus K., Kucia M., et al. / Leukemia 2006. V. 20. P. 847 – 856.

Bruno S., Grange C., Deregibus M. C., et al. / J. Am. Soc. Nephrol. 2009. V. 20. P. 1053 – 1067.

He J., Wang Y., Sun S., et al. / Nephrology. 2012. V. 17. P. 493 – 500.

Bruno S., Grange C., Collino F., et al. / PLoS One. 2012. V. 7: e33115.

Tomasoni S., Longaretti L., Rota C., et al. / Stem Cells Dev. 2012. V. 22. P. 772 – 780.

Lindoso R. S., Collino F., Bruno S., et al. / Stem Cells Dev. 2014. V. 23. P. 1809 – 1819.

Zhou Y., Xu H., Xu W., et al. / Stem Cell Res. Ther. 2013. V. 4. P. 34.

Choi H. Y., Moon S. J., Ratliff B. B., et al. / PLoS One. 2014. V. 9: e87853.

Zou X., Gu D., Xing X., et al. / Am. J. Transl. Res. 2016. V. 8. P. 4289 – 4299.

G-q J., Cheng J., Zhong L., et al. / PLoS One. 2015. V. 10: e0121534.

Zou X., Zhang G., Cheng Z., et al. / Stem Cell Res. Ther. 2014. V. 5. P. 40.

Lin K-C., Yip H-K., Shao P-L., et al. / Int. J. Cardiol. 2016. V. 216. P. 173 – 185.

Wang B., Jia H., Zhang B., et al. / Stem Cell Res. Ther. 2017. V. 8. P. 75.

Zhang G., Zou X., Miao S., et al. / PLoS One. 2014. V. 9: e92129.

Zhang G., Zou X., Huang Y., et al. / Kidney Blood Press. Res. 2016. V. 41. P. 119 – 128.

Li T., Yan Y., Wang B., et al. / Stem Cells Dev. 2013. V. 22. P. 845 – 854.

Tan C. Y., Lai R. C., Wong W., et al. / Stem Cell Res. Ther. 2014. V. 5. P. 76.

Hyun J., Wang S., Kim J., et al. / Sci. Rep. 2015. V. 5: 14135.

Lou G., Yang Y., Liu F., et al. / J. Cell. Mol. Med. 2017. V. 21. P. 2963 – 2973.

Tamura R., Uemoto S., Tabata Y. / Inflamm. Regen. 2016. V. 36. P. 26.

Yan Y., Jiang W., Tan Y., et al. / Mol. Ther. 2017. V. 25. P. 465 – 479.

Haga H., Yan I. K., Takahashi K., et al. / Stem Cells Transl. Med. 2017. V. 6. P. 1262 – 1272.

Lai R. C., Arslan F., Lee M. M., et al. / Stem Cell Res. 2010. V. 4. P. 214 – 222.

Arslan F., Lai R. C., Smeets M. B., et al. / Stem Cell Res. 2013. V. 10. P. 301 – 312.

Bian S., Zhang L., Duan L., et al. / J. Mol. Med. (Berl.). 2014. V. 92. P. 387 – 397.

Teng X., Chen L., Chen W., et al. / Cell. Physiol. Biochem. 2015. V. 37. P. 2415 – 2424.

Feng Y., Huang W., Wani M., et al. / PLoS One. 2014. V. 9: e88685.

Yu B., Gong M., Wang Y., et al. / PLoS One. 2013. V. 8: e73304.

Yu B., Kim H. W., Gong M., et al. / Int. J. Cardiol. 2015. V. 182. P. 349 – 360.

Wang N., Chen C., Yang D., et al. / Biochim. Biophys. Acta. 2017. V. 1863. P. 2085 – 2092.

Zhang Z., Yang J., Yan W., et al. / J. Am. Heart Assoc. 2016. V. 5: e002856.

Lee C., Mitsialis S. A., Aslam M., et al. / Circulation. 2012. V. 126. P. 2601 – 2611.

Xin H., Li Y., Cui Y., et al. / J. Cereb. Blood Flow Metab. 2013. V. 33. P. 1711 – 1715.

Xin H., Li Y., Liu Z., et al. / Stem Cells. 2013. V. 31. P. 2737 – 2746.

Xin H., Katakowski M., Wang F., et al. / Stroke. 2017. V. 48. P. 747 – 753.

Doeppner T. R., Herz J., Gorgens A., et al. / Stem Cells Transl. Med. 2015. V. 4. P. 1131 – 1143.

Ophelders D. R., Wolfs T. G., Jellema R. K., et al. / Stem Cells Transl. Med. 2016. V. 5. P. 754 – 763.

Drommelschmidt K., Serdar M., Bendix I., et al. / Brain Behav. Immun. 2017. V. 60. P. 220 – 232.

Zhang Y., Chopp M., Meng Y., et al. / J. Neurosurg. 2015. V. 122. P. 856 – 867.

D-k K., Nishida H., An S. Y., et al. / Proc. Natl. Acad. Sci. USA. 2016. V. 113. P. 170 – 175.

Katsuda T., Tsuchiya R., Kosaka N., et al. / Sci. Rep. 2013. V. 3. P. 1197.

Jarmalavi?i?t? A., Tunaitis V., Pivorait? U., et al. / Cytotherapy. 2015. V. 17. P. 932 – 939.

Qiu G., Zeng G., Ge M., et al. / Stem Cell Research & Therapy. 2018. V. 9. P. 320.

Kikuchi S., Yoshioka Y., Prieto-Vila M., et al. / Int. J. Mol. Sci. 2019. V. 20(10). P. 2584.

Li Y., Zhou Y., Li X., et al. / RSC Adv. 2016. V. 6 (44). P. 38365 – 38370.

Feliu N., Docter D., Heine M., et al. / Chem. Soc. Rev. 2016. V. 45 (9). P. 2440 – 2457.

Bruno S., Chiabotto G., Favaro E., et al. / Am. J. Physiol. Cell Physiol. 2019. V. 317 (2), P. 303 – 313.

Baek G., Choi H., Kim Y., et al. / Stem Cells Transl. Med. 2019. V. 8 (9). P. 880 – 886.

Isola A. L., Chen S. / Curr. Neuropharmacol. 2017. V. 15 (1). P. 157 – 165.

Witwer K. W., Van Balkom B. W. M., Bruno S., et al. / J. Extracell. Vesicles. 2019. V. 8(1). P. 1609206.

Parolini I., Federici C., Raggi C., et al. / J. Biol. Chem. 2009. V. 284 (49), 34211 – 34222.

Roccaro A. M., Sacco A., Maiso P., et al. / J. Clin. Invest. 2013. V. 123. P. 1542 – 1555.

Wu S., Ju G. Q., Du T., et al. / PloS One. 2013. V. 8(4): e61366.

Wu D. M., Wen X., Han X. R., et al. / Mol. Ther. Nucleic Acids. 2019. V. 16. P. 229 – 245.

Pakravan K., Babashah S., Sadeghizadeh M., et al. / Cell. Oncol. (Dordr). 2017. V. 40 (5). P. 457 – 470.

Pessina A., Bonomi A., Cocc? V., et al. / PloS One. 2011. V. 6(12): e28321.

Pascucci L., Cocce V., Bonomi A., et al. / J. Control. Release. 2014. V. 192. P. 262 – 270.

Shimbo K., Miyaki S., Ishitobi H., et al. / Biochem. Biophys. Res. Commun. 2014. V. 445(2). P. 381 – 387.

Lee H. K., Finniss S., Cazacu S., et al. / Оncotarget. 2013. V. 4(2). P. 346 – 361.

Ha D., Yang N., Nadithe V. / Acta Pharm. Sin. B. 2016. V. 6 (4). P. 287 – 296.

Katakowski M., Buller B., Zheng X., et al. / Cancer Lett. 2013. V. 335(1). P. 201 – 204.

Lou G., Song X., Yang F., et al. / Journal of hematology & oncology. 2015. V. 8. P. 122.

Yuan Z., Kolluri K. K., Gowers K. H., et al. / J. Extracell.Vesicles. 2017. V. 6(1): 1265291.

Wiklander O. P., Nordin J. Z., O’Loughlin A., et al. / J. Extracell. Vesicles. 2015. V. 4: 26316.

Raimondo S., Giavaresi G., Lorico A., et al. / Int. J. Mol. Sci. 2019. V. 20(8). P. 1848.

Vakhshiteh F., Atyabi F., Ostad S. N. / Int. J. Nanomed. 2019. V. 14. P. 2847 – 2859.

Abello J., Nguyen T. D. T., Marasini R., et al. / Theranostics. 2019. V. 9(8). P. 2325 – 2345.

Ye Z., Zhang T., He W., et al. / ACS Appl. Mater. Interf. 2018. V. 10(15). P. 12341 – 12350.

Phinney D. G., Pittenger M. F. / Stem Cells. 2017. V. 35(4). P. 851 – 858.

Tauro B. J., Greening D. W., Mathias R. A., et al. / Methods. 2012. V. 56(2). P. 293 – 304.

Kalra H., Simpson R. J., Ji H., et al. / PLoS Biol. 2012. V. 10(12): e1001450.

Taylor D. D., Shah S. / Methods. 2015. V. 87. P. 3 – 10.

Shen B., Wu N., Yang J. M., et al. / J. Biol. Chem. 2011. V. 286(16). P. 14383 – 14389.

Villarroya-Beltri C., Guti?rrez-V?zquez C., S?nchez-Cabo F., et al. / Nat. Commun. 2013. V. 4. P. 2980.


Полный текст: PDF

Ссылки

  • Ссылки не определены.


** ** ** ** ** **

ISSN: 2073-8099

** ** ** ** ** **

Подписаться на наши издания Вы можете через почтовые каталоги Объединенный каталог «Пресса России» «Урал Пресс», «Ивис»«Прессинформ» и «Профиздат».

 

Наши партнеры:

iIPhEB - Международная выставка и форум по фармацевтике и биотехнологиям, 2–4 апреля 2024

Семинар R&D для R&D, 12–13 апреля 2024